BABESZJOZA GROŹNA CHOROBA PRZENOSZONA PRZEZ KLESZCZE
O czym przeczytasz w artykule
Babeszjoza groźna choroba przenoszona przez kleszcze. Schorzenie to jest wywoływane przez pierwotniaki (piroplazmy), które niszczą krwinki czerwone, co powoduje anemię hemolityczną u zakażonych zwierząt. Pierwotniaki te przenoszone są przez kleszcze, a pośrednikami w zakażaniu są gryzonie i psy.
Do zakażenia dochodzi wówczas, gdy kleszcz-nosiciel ukąsi psa i zostanie w jego skórze przez ponad 24 godziny. Wówczas, wraz ze śliną kleszcza, pierwotniaki przedostają się do krwi psa i przenikają do krwinek czerwonych, gdzie zaczynają się namnażać. Gdy układ odpornościowy psa rozpozna zagrożenie, próbuje zwalczyć pasożyta. Niszcząc go uszkadza również czerwone krwinki, przez co u psa rozwija się niedokrwistość. Często towarzyszy temu również ciężki stan zapalny różnych narządów, m.in. nerek, wątroby, oka, a także układu oddechowego i nerwowego.
OPIS BABESZJOZY U PSÓW
- Babeszjoza (piroplazmoza) jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki z rodzaju Babesia spp.
- Stadium chorobotwórcze pierwotniaka to merozoity lub piroplazmy 0 formy te mają zdolność zarażania krwinek czerwonych ssaków
- Babesia canis to duża (4-7 um) piroplazma, która atakuje psy, jest ona szeroko rozpowszechniona na świecie ze względu na cechy genetyczne, biologiczne i geograficzne
- Wyróżnia się 3 podgatunki : B. canis vogeli występująca w USA, Afryce, Azji i Austarlii; B.canis rossi jest najbardziej zjadliwa i występuje w Afryce; B.canis canis jest obecna w Europie
- Zarażenie może nastąpić poprzez: kleszcze, bezpośrednio przez transfuzję/ przetaczanie krwi lub przez łożysko
- Czas inkubacji to średnio 2 tygodnie, lecz w niektórych przypadkach może trwać miesiące lub lata
- Piroplazmy atakują krwinki czerwone, w których się rozmnażają; wywołując bezpośrednio niedokrwistość hemolityczną oraz niedokrwistość hemolityczną z przyczyn immunologicznych
- Klinicznie ważniejsza jest niedokrwistość hemolityczna z przyczyn immunologicznych niż niedokrwistość związana z rozpadem krwinek czerwonych, związana z bezpośrednim działaniem piroplazm
UKŁADY OBJĘTE PROCESEM CHOROBOWYM PRZY BABESZJOZIE
Babeszjoza groźna choroba przenoszona przez kleszcze. Układy objęte procesem chorobowym przy babeszjozie:
- krwionośny: niedokrwistość, trombocytopenia (rzadko występują tendencje do krwawień);
- limfatyczny: zapalenie naczyń;
- układ immunologiczny: gorączka, splenomegalia, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie naczyń krwionośnych;
- układ wątrobowo-żółciowy: zwiększona aktywność enzymów wątrobowych;
- nerwowy: babeszjoza mózgu, osłabienie, dezorientacja, zapaść;
- nerki/układ moczowy: niewydolność nerek w przypadku zarażenia B. canis rossi.
OBJAWY BABESZJOZY U PSÓW
Najczęściej pojawiają się:
- apatia
- utrata łaknienia
- bladość błon śluzowych
- gorączka
- splenomegalia
- powiększenie węzłów chłonnych
- zmiana barwy moczu (na brązową)
- żółtaczka
- utrata wagi
- odbarwiony stolec
Pojawiające się objawy babeszjozy mogą mieć różne nasilenie oraz mogą być ostre, podostre lub przewlekłe.
- Zarażeniu piroplazmozą mogą ulegać psy w każdym wieku i każdej rasy
- Zarażenia Babesia canis występują powszechnie u charta afgańskiego
PRZYCZYNY BABESZJOZY I CZYNNIKI RYZYKA
- Ukąszenie przez zakażonego babeszjami kleszcza
- Obecność kleszcza na skórze ponad 24 godziny
- U zwierząt z usuniętą śledzioną rozwija się choroba o ciężkim przebiegu
- Immunosupresja może wywołać objawy kliniczne i przyczynić się do wzrostu liczby pasożytów u przewlekle chorych psów
Fundacja Ochrony Zwierząt
Na STRAŻY PRAW ZWIERZĄT
I ICH OPIEKUNÓW
zobacz jak pomagamy zwierzętom
Fundacja Ochrony Zwierząt Vet- Alert Organizacja Pożytku Publicznego KRS 0000559333
Przejdź Na Stronę Fundacji
ROZPOZNANIE BABESZJOZY
Babeszjoza groźna choroba przenoszona przez kleszcze. Rozpoznanie różnicowe:
- wszelkie czynniki wywołujące niedokrwistość hemolityczną lub trombocytopenię z przyczyn immunologicznych, włączając idiopatyczną niedokrwistość hemolityczną lub trombocytopenię z przyczyn immunologicznych, erhlichiozę, gorączkę plamistą Gór Skalistych, układowy toczeń rumieniowy, nowotwory, zapalenie wsierdzia i hemobartonellozę
- pozytywny wynik testu Coombsa nie wyklucza babaeszjozy
- niedokrwistość hemolityczna z przyczyn nieimmunologicznych (mikroangiopatia, zapaść, skręt śledziony, DIC, niedokrwistość związana z ciałkami Heinza, niedobór kinazy pirogronaniowej, niedobór fosfofruktokinazy)
- żółtaczka wątrobowa i pozawątrobowa
BADANIA LABORATORYJNE - ROZPOZNANIE BABESZJOZY
- Niedokrwistość – od umiarkowanej do średniej; zazwyczaj regeneratywna (retikulocytoza)-do czasu, kiedy wystąpią bardzo ostre objawy; w niektórych przypadkach może być bardzo ciężka (PCV<10%); niekiedy niedokrwistość nie występuje
- Trombocytopenia – zazwyczaj umiarkowana do ciężkiej; u niektórych zwierząt występuje trombocytopenia bez niedokrwistości
- Różna odpowiedź leukocytów, może wystąpić zarówno leukocytoza, jak i leukopenia
- Hiperglobulinemia w zarażeniach o przebiegu przewlekłym występuje często i może być jedyną zmianą w badaniach biochemicznych zwierząt przewlekle zarażonych
- Hiperbilirubinemia może być obecna w zależności od nasilenia hemolizy
- Na skutek niedokrwistości/hipoksji średnio zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
- W przypadku zakażeń wywołanych przez B. canis rossi odnotowano niewydolność nerek i kwasicę metaboliczną
- Często występuje bilirubinemia
INNE BADANIA LABORATORYJNE
- Badanie mikroskopowe rozmazów krwi – prowadzi do postawienia ostatecznego rozpoznania; najlepsze efekty uzyskiwano, stosując skrócona metodę Wrighta; lepiej badać krew włośniczkową, badanie mikroskopowe może nie pozwolić na dokładne określenie gatunku lub podgatunku
- IFA (test immunofluorescencji pośredniej) – reakcja przeciwciał surowicy krwi z pasożytem Babesia spp. Reakcje krzyżowe przeciwciał mogą utrudnić określenie gatunków i podgatunków, u niektórych zwierząt (głównie młodych psów) może wystąpić brak wykrywalnych przeciwciał
- PCR (reakcja polimerazy łańcuchowej0 – test na obecność DNA Babesia spp. w próbce biologicznej (zazwyczaj pełna krew ze środkiem antykoagulacyjnym EDTA); pozwala na określenie gatunków i podgatunków; metoda bardziej czuła niż badanie mikroskopowe
LECZENIE BABESZJOZY U PSÓW
Babeszjoza groźna choroba przenoszona przez kleszcze. Leczenie babeszjozy u psa może wymagać hospitalizacji lub leczenia ambulatoryjnego w zależności od przebiegu choroby.
- U zwierząt z hipowolemią należy zastosować agresywne leczenie płynami.
- U zwierząt z ostrą niedokrwistością konieczna może być transfuzja krwi.
Leczenie farmakologiczne:
- IMIDOKARB DIPROPIONIAN prep. IMIZOL 6,6 mg/kg s.c. lub i.m. co 1-2 tyg najskuteczniejszy lek zmniejsza częstotliwość występowania objawów i obniża śmiertelność zarażonych zwierząt. Może całkowicie wyleczyć zarażenia wywołane przez B.canis
- DIAMINAZYNA 3,5 – 7 mg s.c. lub i.m. co 1-2 tyg
- METRONIDAZOL 25-50 mg/kg p.o. co 24 godz. przez 7 dni lub KLINDAMYCYNA 12,5-25 mg/kg p.o. przez 7-10 dni – dochodzi do tłumienia objawów klinicznych, lecz nie do całkowitego wyleczenia
- Leczenie mieszane: AZYTROMYCYNA 10 mg/kg p.o. co 24 godz. przez 10 dni i ATOVAQUONE 13,3 mg/kg p.o. przez 10 dni jest skuteczne przy leczeniu zarażeń wywoływanych przez babeszje u ludzi i myszy, skuteczność nie potwierdzona przy zarażeniach u psów
- PRIMAQUINE PHOSPHATE 1 mg/kg i.m. pojedyncza iniekcja jest leczeniem z wyboru przy zarażeniach wywołanych przez B.felis
- Gdy dochodzi do pojawienia się niedokrwistości lub trombocytopenii z przyczyn immunologicznych, można zastosować PREDNIZON 2,2 mg/kg/dzień p.o.
- U zwierząt z ostrą niedokrwistością można użyć bydlęcej polimeryzowanej hemoglobiny, która zwiększa objętość przenoszonego tlenu
- Leki przeciw babeszii mogą wywołać objawy cholinergiczne, które można zminimalizować, podając ATROPINĘ 0,02 mg/kg s.c. na 30 min przed podaniem imidokarbu lub diaminazyny
Przeciwwskazania:
Wysokie dawki leków przeciw babeszjozie mogą prowadzić do niewydolności wątroby i nerek. Buldog francuski: opis rasy i predyspozycje do chorób.
DALSZA OBSERWACJA, ROKOWANIE I ZAPOBIEGANIE
Babeszjoza groźna choroba przenoszona przez kleszcze. Postępowanie z psem po wyleczeniu babeszjozy:
- w celu monitorowania ustępowania niedokrwistości, trombocytopenii, żółtaczki i innych objawów, należy regularnie wykonywać badania morfologiczne i biochemiczne
- u większości pacjentów pozytywne wyniki leczenia widoczne są po 1-2 tygodniach
- miana przeciwciał mogą przetrwać przez wiele lat
- psy zarażone B. gibsoni (Azja) pozostają zarażone przewlekle i nawet po leczeniu pozostają się nosicielami
- zwierzęta zarażone B. canis mogą całkowicie wyzdrowieć po zastosowanym leczeniu
- w przypadku rozpoznania babeszjozy u psa hodowlanego żyjącego w gromadzie należy obserwować wszystkie psy pochodzące z tej hodowli, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że są one nosicielami choroby
- w przypadku braku odpowiedzi na leczenie należy wziąć pod uwagę inne patogeny powodujące współzakażenie (np. ehrlichioza, hemobartonelloza, leiszmanioza)
Zapobieganie zachorowaniom na babeszjozę:
- dostępna jest szczepionka Nobivac PIRO przeciwko B.canis canis, lecz zaszczepione psy nie nabywają odporności na zakażenia B. canis vogeli, B.canis rossi lub B.gibsoni
- w celu zapobiegania choroby ważna jest kontrola obecności kleszczy – wszystkie kleszcze, które atakują żywiciela, powinny być usunięta w ciągu 24 godzin
- wszyscy potencjalni dawcy krwi powinni być negatywni w testach na obecność antygenów (badanie mikroskopowe, IFA i PCR)
- podczas ciąży patogeny mogą przechodzić przez łożysko.