BABESZJOZA-GROŹNA CHOROBA PRZENOSZONA PRZEZ KLESZCZE

Babeszjoza-groźna choroba przenoszona przez kleszcze. Schorzenie to jest wywoływane przez pierwotniaki (piroplazmy), które niszczą krwinki czerwone, co powoduje anemię hemolityczną u zakażonych zwierząt. Pierwotniaki te przenoszone są przez kleszcze, a pośrednikami w zakażaniu są gryzonie i psy.

Do zakażenia dochodzi wówczas, gdy kleszcz-nosiciel ukąsi psa i zostanie w jego skórze przez ponad 24 godziny. Wówczas, wraz ze śliną kleszcza, pierwotniaki przedostają się do krwi psa i przenikają do krwinek czerwonych, gdzie zaczynają się namnażać. Gdy układ odpornościowy psa rozpozna zagrożenie, próbuje zwalczyć pasożyta. Niszcząc go uszkadza również czerwone krwinki, przez co u psa rozwija się niedokrwistość. Często towarzyszy temu również ciężki stan zapalny różnych narządów, m.in. nerek, wątroby, oka, a także układu oddechowego i nerwowego.

OPIS BABESZJOZY U PSÓW

Babeszjoza (piroplazmoza) jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki z rodzaju Babesia spp.
Stadium chorobotwórcze pierwotniaka to merozoity lub piroplazmy 0 formy te mają zdolność zarażania krwinek czerwonych ssaków
Babesia canis to duża (4-7 um) piroplazma, która atakuje psy, jest ona szeroko rozpowszechniona na świecie ze względu na cechy genetyczne, biologiczne i geograficzne
Wyróżnia się 3 podgatunki : B. canis vogeli występująca w USA, Afryce, Azji i Austarlii; B.canis rossi jest najbardziej zjadliwa i występuje w Afryce; B.canis canis jest obecna w Europie
Zarażenie może nastąpić poprzez: kleszcze, bezpośrednio przez transfuzję/ przetaczanie krwi lub przez łożysko
Czas inkubacji to średnio 2 tygodnie, lecz w niektórych przypadkach może trwać miesiące lub lata
Piroplazmy atakują krwinki czerwone, w których się rozmnażają; wywołując bezpośrednio niedokrwistość hemolityczną oraz niedokrwistość hemolityczną z przyczyn immunologicznych
Klinicznie ważniejsza jest niedokrwistość hemolityczna z przyczyn immunologicznych niż niedokrwistość związana z rozpadem krwinek czerwonych, związana z bezpośrednim działaniem piroplazm

UKŁADY OBJĘTE PROCESEM CHOROBOWYM PRZY BABESZJOZIE

Układy objęte procesem chorobowym przy babeszjozie:

- - krwionośny: niedokrwistość, trombocytopenia (rzadko występują tendencje do krwawień);
  - limfatyczny: zapalenie naczyń;
  - układ immunologiczny: gorączka, splenomegalia, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie naczyń krwionośnych;
  - układ wątrobowo-żółciowy: zwiększona aktywność enzymów wątrobowych;
  - nerwowy: babeszjoza mózgu, osłabienie, dezorientacja, zapaść;
  - nerki/układ moczowy: niewydolność nerek w przypadku zarażenia B. canis rossi.

OBJAWY BABESZJOZY U PSÓW

Najczęściej pojawiają się:

apatia
utrata łaknienia
bladość błon śluzowych
gorączka
splenomegalia
powiększenie węzłów chłonnych
zmiana barwy moczu (na brązową)
żółtaczka
utrata wagi
odbarwiony stolec

Pojawiające się objawy babeszjozy mogą mieć różne nasilenie oraz mogą być ostre, podostre lub przewlekłe.

Zarażeniu piroplazmozą mogą ulegać psy w każdym wieku i każdej rasy
Zarażenia Babesia canis występują powszechnie u charta afgańskiego

PRZYCZYNY BABESZJOZY I CZYNNIKI RYZYKA

Ukąszenie przez zakażonego babeszjami kleszcza
Obecność kleszcza na skórze ponad 24 godziny
U zwierząt z usuniętą śledzioną rozwija się choroba o ciężkim przebiegu
Immunosupresja może wywołać objawy kliniczne i przyczynić się do wzrostu liczby pasożytów u przewlekle chorych psów

FUNDACJA
CENTRUM LECZENIA ZWIERZĄT

Ratujemy i leczymy zwierzęta

zobacz jak pomagamy zwierzętom

Fundacja Pomocy Zwierzętom Domowym i Dzikim Centrum Leczenia Zwierząt - Organizacja Pożytku Publicznego KRS 0000559333

Kliknij tutaj

ROZPOZNANIE BABESZJOZY

Rozpoznanie różnicowe:

wszelkie czynniki wywołujące niedokrwistość hemolityczną lub trombocytopenię z przyczyn immunologicznych, włączając idiopatyczną niedokrwistość hemolityczną lub trombocytopenię z przyczyn immunologicznych, erhlichiozę, gorączkę plamistą Gór Skalistych, układowy toczeń rumieniowy, nowotwory, zapalenie wsierdzia i hemobartonellozę
pozytywny wynik testu Coombsa nie wyklucza babaeszjozy
niedokrwistość hemolityczna z przyczyn nieimmunologicznych (mikroangiopatia, zapaść, skręt śledziony, DIC, niedokrwistość związana z ciałkami Heinza, niedobór kinazy pirogronaniowej, niedobór fosfofruktokinazy)
żółtaczka wątrobowa i pozawątrobowa

BADANIA LABORATORYJNE - ROZPOZNANIE BABESZJOZY

Niedokrwistość – od umiarkowanej do średniej; zazwyczaj regeneratywna (retikulocytoza)-do czasu, kiedy wystąpią bardzo ostre objawy; w niektórych przypadkach może być bardzo ciężka (PCV<10%); niekiedy niedokrwistość nie występuje
Trombocytopenia – zazwyczaj umiarkowana do ciężkiej; u niektórych zwierząt występuje trombocytopenia bez niedokrwistości
Różna odpowiedź leukocytów, może wystąpić zarówno leukocytoza, jak i leukopenia
Hiperglobulinemia w zarażeniach o przebiegu przewlekłym występuje często i może być jedyną zmianą w badaniach biochemicznych zwierząt przewlekle zarażonych
Hiperbilirubinemia może być obecna w zależności od nasilenia hemolizy
Na skutek niedokrwistości/hipoksji średnio zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
W przypadku zakażeń wywołanych przez B. canis rossi odnotowano niewydolność nerek i kwasicę metaboliczną
Często występuje bilirubinemia

INNE BADANIA LABORATORYJNE

Badanie mikroskopowe rozmazów krwi – prowadzi do postawienia ostatecznego rozpoznania; najlepsze efekty uzyskiwano, stosując skrócona metodę Wrighta; lepiej badać krew włośniczkową, badanie mikroskopowe może nie pozwolić na dokładne określenie gatunku lub podgatunku
IFA (test immunofluorescencji pośredniej) – reakcja przeciwciał surowicy krwi z pasożytem Babesia spp. Reakcje krzyżowe przeciwciał mogą utrudnić określenie gatunków i podgatunków, u niektórych zwierząt (głównie młodych psów) może wystąpić brak wykrywalnych przeciwciał
PCR (reakcja polimerazy łańcuchowej0 – test na obecność DNA Babesia spp. w próbce biologicznej (zazwyczaj pełna krew ze środkiem antykoagulacyjnym EDTA); pozwala na określenie gatunków i podgatunków; metoda bardziej czuła niż badanie mikroskopowe

LECZENIE BABESZJOZY U PSÓW

Leczenie babeszjozy u psa może wymagać hospitalizacji lub leczenia ambulatoryjnego w zależności od przebiegu choroby.

U zwierząt z hipowolemią należy zastosować agresywne leczenie płynami.
U zwierząt z ostrą niedokrwistością konieczna może być transfuzja krwi.

Leczenie farmakologiczne:

IMIDOKARB DIPROPIONIAN prep. IMIZOL 6,6 mg/kg s.c. lub i.m. co 1-2 tyg najskuteczniejszy lek zmniejsza częstotliwość występowania objawów i obniża śmiertelność zarażonych zwierząt. Może całkowicie wyleczyć zarażenia wywołane przez B.canis
DIAMINAZYNA 3,5 – 7 mg s.c. lub i.m. co 1-2 tyg
METRONIDAZOL 25-50 mg/kg p.o. co 24 godz. przez 7 dni lub KLINDAMYCYNA 12,5-25 mg/kg p.o. przez 7-10 dni – dochodzi do tłumienia objawów klinicznych, lecz nie do całkowitego wyleczenia
Leczenie mieszane: AZYTROMYCYNA 10 mg/kg p.o. co 24 godz. przez 10 dni i ATOVAQUONE 13,3 mg/kg p.o. przez 10 dni jest skuteczne przy leczeniu zarażeń wywoływanych przez babeszje u ludzi i myszy, skuteczność nie potwierdzona przy zarażeniach u psów
PRIMAQUINE PHOSPHATE 1 mg/kg i.m. pojedyncza iniekcja jest leczeniem z wyboru przy zarażeniach wywołanych przez B.felis
Gdy dochodzi do pojawienia się niedokrwistości lub trombocytopenii z przyczyn immunologicznych, można zastosować PREDNIZON 2,2 mg/kg/dzień p.o.
U zwierząt z ostrą niedokrwistością można użyć bydlęcej polimeryzowanej hemoglobiny, która zwiększa objętość przenoszonego tlenu
Leki przeciw babeszii mogą wywołać objawy cholinergiczne, które można zminimalizować, podając ATROPINĘ 0,02 mg/kg s.c. na 30 min przed podaniem imidokarbu lub diaminazyny

Przeciwwskazania:

Wysokie dawki leków przeciw babeszjozie mogą prowadzić do niewydolności wątroby i nerek.

DALSZA OBSERWACJA, ROKOWANIE I ZAPOBIEGANIE

Postępowanie z psem po wyleczeniu babeszjozy:

w celu monitorowania ustępowania niedokrwistości, trombocytopenii, żółtaczki i innych objawów, należy regularnie wykonywać badania morfologiczne i biochemiczne
u większości pacjentów pozytywne wyniki leczenia widoczne są po 1-2 tygodniach
miana przeciwciał mogą przetrwać przez wiele lat
psy zarażone B. gibsoni (Azja) pozostają zarażone przewlekle i nawet po leczeniu pozostają się nosicielami
zwierzęta zarażone B. canis mogą całkowicie wyzdrowieć po zastosowanym leczeniu
w przypadku rozpoznania babeszjozy u psa hodowlanego żyjącego w gromadzie należy obserwować wszystkie psy pochodzące z tej hodowli, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że są one nosicielami choroby
w przypadku braku odpowiedzi na leczenie należy wziąć pod uwagę inne patogeny powodujące współzakażenie (np. ehrlichioza, hemobartonelloza, leiszmanioza)

Zapobieganie zachorowaniom na babeszjozę:

dostępna jest szczepionka Nobivac PIRO przeciwko B.canis canis, lecz zaszczepione psy nie nabywają odporności na zakażenia B. canis vogeli, B.canis rossi lub B.gibsoni
w celu zapobiegania choroby ważna jest kontrola obecności kleszczy – wszystkie kleszcze, które atakują żywiciela, powinny być usunięta w ciągu 24 godzin
wszyscy potencjalni dawcy krwi powinni być negatywni w testach na obecność antygenów (badanie mikroskopowe, IFA i PCR)
podczas ciąży patogeny mogą przechodzić przez łożysko.

Babeszjoza-groźna choroba przenoszona przez kleszcze