AKITA - OPIS RASY I NA CO CHORUJE
O czym przeczytasz w artykule:
Akita opis rasy i na co choruje.
Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) przypisała akity do grupy 5 – szpice i psy w typie pierwotnym, sekcja 5 – szpice azjatyckie i rasy pokrewne, numer w systematyce ras: Akita 255, Akita Amerykańska 355
AKITA OPIS RASY I NA CO CHORUJE - DANE OGÓLNE
Waga: ♀ 32-45 kg ♂ 45-59 kg
Wysokość w kłębie: ♀ 61-66 cm ♂ 66-71 cm
Średnia długość życia: 10-12 lat | Dojrzałość: 18 m-cy
Początek starzenia: 6 lat | Maksymalna długość życia: 16 lat
AKITA OPIS RASY W SKRÓCIE
- Lojalna i wierna swoim opiekunom
- Cicha – szczeka bardzo rzadko
- Doskonały pies stróżujący
- Duża, silna i posągowa
- Od szczenięcia wymaga odpowiedniej socjalizacji, aby uniknąć agresji w wieku dorosłym
- Może mieć silną wolę i przez to może być trudna do wyszkolenia
- Agresywna w stosunku do innych zwierząt
- Sierść mocno linieje i wymaga regularnego szczotkowania
- Nie radzi sobie dobrze w upale
- Lubi nosić i gryźć różne rzeczy
AKITA SKĄD POCHODZI?
Akita to jedna z najstarszych ras psów. Nazwa akita pochodzi od japońskiej prowincji na wyspie Honsiu, skąd pochodzą pierwsze akity. Ich przodkami są psy hodowane przez Ajnów, którzy przybyli na teren dzisiejszej Japonii z Syberii. Początki rasy akita sięgają XIV wieku, kiedy to japońscy szlachcice zapragnęli wyhodować psy do polowań na niedźwiedzie, dziki i jelenie. Akity były także wykorzystywane do ochrony rodzin i posiadłości swoich właścicieli. Ich imponująca sylwetka, siła fizyczna i odwaga uczyniły z nich doskonałych towarzyszy, myśliwych i stróżów. W XX wieku rasa akita stanęła w obliczu licznych wyzwań, w tym utraty swojej pierwotnej funkcji myśliwskiej.
AKITA HISTORIA RASY
W latach 20. XX wieku akita była krzyżowana z mastifem i tosa inu, co spowodowało zmiany w wyglądzie i charakterze rasy. Podczas II wojny światowej wielu akitom groziło wyginięcie z powodu braku żywności i biedy.
W latach powojennych entuzjaści rasy podjęli wysiłek odbudowy populacji akit, starając się przywrócić im pierwotne cechy. Przy czym wśród amerykanów mieszanki akity, tosa inu i owczarka cieszyły się o wiele większą popularnością, niż typ tradycyjny.
Teoretycznie oba typy akity były jedną rasą, jednak w praktyce znacząco różniły się od siebie – nie tylko umaszczeniem, które u akit amerykańskich do dziś jest bardziej różnorodne, ale przede wszystkim wielkością.
Późniejszy zakaz sprowadzania akit z Japonii do USA i brak wzajemnego honorowania rodowodów sprawiły, że różnice między akitami japońskimi i amerykańskimi tylko się pogłębiały.
Pierwszy amerykański klub rasy powstał w 1956 roku, a AKC uznał rasę w 1972 roku. FCI uznało rozdzielność ras w 1996 roku. Ze względu na silny nacisk ze strony Japonii nowa rasa została zarejestrowana jako Duży Pies Japoński.
Obecna nazwa – akita amerykańska – funkcjonuje od 2006 roku.
JAK WYGLĄDA AKITA?
Akita jest psem silnym i muskularnym. Ma budowę grubokościstą, ale jej sylwetka jest proporcjonalna, elegancka i harmonijna.
Głowa akity jest szeroka, ale dobrze zrównoważona w stosunku do reszty ciała. Oglądana z góry tworzy tępo zakończony trójkąt. Wyraźnie zaznaczony, ale niezbyt stromy stop. Oczy akity są średniej wielkości, lekko trójkątne, ciemne o inteligentnym wyrazie. Uszy akit są trójkątne, stosunkowo małe, stojące i zwrócone lekko do przodu.
Ogon akita nosi na grzbiecie w zwiniętym kółku. Jest on dobrze osadzony, gruby u nasady, stopniowo zwężający się ku końcowi.
Akita porusza się z godnością i pewnością siebie. Jej kroki są zrównoważone, a ruch jest swobodny i elastyczny.
Sierść jest dwuwarstwowa, składa się z gęstego i krótkiego podszerstka oraz dłuższego, szorstkiego włosa okrywowego. Charakterystyczny jest „kołnierz” dłuższej sierści na szyi i grzbiecie.
Akita występuje w różnych kolorach, w tym czerwonym, brązowym, białym, łaciatym i innym.
Fundacja Ochrony Zwierząt
Na STRAŻY PRAW ZWIERZĄT
I ICH OPIEKUNÓW
zobacz jak pomagamy zwierzętom
UŻYTKOWOŚĆ RASY AKITA
Akita to pies wszechstronnie użytkowy.
Może być wykorzystywana jako pies myśliwski, do polowania na niedźwiedzie, dziki i jelenie.
Poza tym może też pełnić rolę stróża, wspaniale chroni domy i rodziny, z którymi mieszka. Ich niezwykłe przywiązanie i lojalność w stosunku do ludzi sprawia, że są doskonałymi towarzyszami i sprawdzają się jako psy terapeutyczne.
Ze względu na swoją siłę i wytrzymałość, akity są wykorzystywane jako psy ratownicze w podczas takich zdarzeń jak trzęsienia ziemi czy katastrofy naturalne.
Ich zmysły i zdolność do radzenia sobie w trudnych warunkach czynią je cennymi członkami drużyn poszukiwawczych i ratunkowych. Poza tym są także wykorzystywane jako psy policyjne czy wojskowe.
Wrodzona inteligencja i zrównoważony charakter sprawiają, że są skuteczne w różnych zadaniach, od śledzenia śladów po pełnienie roli psów patrolowych.
Najczęściej jednak wykorzystywane są jako psy towarzyszące.
CHARAKTER AKITY
Akity to silne, atletycznie zbudowane, dorodne psy. Mimo, że są łagodne, mogą być też uparte i władcze.
Zazwyczaj, w domu są łagodne i przyjacielskie, wobec obcych są powściągliwe i wykazują silny instynkt obrony terytorium. Na szczęście psy tej rasy szczekają tylko wtedy, gdy niebezpieczeństwo jest realne.
Akity mają skłonność do rywalizacji o zajęcie jak najwyższej pozycji wśród domowników. Akita jest agresywna w stosunku do innych psów oraz może wykazywać instynkt łowiecki w stosunku do mniejszych zwierząt.
Może też być niedelikatna w stosunku do młodszych dzieci, dlatego nie należy zostawiać ich bez opieki z dziećmi i innymi psami.
Psy te szybko się nudzą, dlatego trzeba stale zapewniać im zajęcie. Silnie linieją.
Konieczne jest wczesne rozpoczęcie socjalizacji i szkolenia. Akita wymaga stanowczości i cierpliwość, gdyż uczy się stosunkowo wolno i łatwo się rozprasza. Należy do ras, które najtrudniej wyszkolić, w tym nauczyć nawyków higieny.
Akita uwielbia mroźną pogodę i ciężko znosi upały. Nie powinien zbyt intensywnie biegać, gdyż jest na zbyt ciężki.
Rasa ta wymaga doświadczonych opiekunów, którzy będą w stanie umiejętnie przeprowadzić trening posłuszeństwa i okiełznać silną osobowość tych psów.
NAJLEPSZY DOM DLA AKITY
Akita powinna mieszkać w domu z ogrodzonym podwórzem i mieć zapewniony codzienny ruch.
Opiekun powinien być urodzonym przywódcą i powinien akceptować niezależnego i lubiącego wyzwania czworonoga. Ludzie zbyt władczy, ulegli, nerwowi czy też ostrożni powinni zrezygnować z tej rasy.
Akita nie nadaje się również do rodzin z małymi dziećmi.
Od opiekuna wymaga się sprawności i dobrej kondycji fizycznej, ponieważ te psy są bardzo silne i potężne. Na opiekowanie się tych psami, nie powinny decydować się osoby starsze, słabe fizycznie lub niepełnosprawne.
Opiekun powinien znaleźć czas, aby szkolić, socjalizować, pielęgnować i dbać o psa.
Akity nie można trzymać wyłącznie na podwórku, gdyż szybko stanie się hałaśliwy, terytorialny i destrukcyjny.
AKITA OGÓLNIE O ZDROWIU
Akity mają opinię psów wytrzymałych i zdrowych, choć kilka chorób jest typowych dla rasy. Są to przede wszystkim problemy dermatologiczne (nie tylko o podłożu alergicznym) oraz choroby oczu.
Jak wszystkie większe rasy psów mogą mieć skłonność do dysplazji stawów biodrowych i łokciowych.
Należy zwrócić baczną uwagę na hodowlę, z której ma pochodzić szczeniak, w tym sprawdzić badania rodziców oraz zwrócić uwagę na właściwą socjalizację szczeniąt.
DOSTĘPNE BADANIA GENETYCZNE
- hipertermia złośliwa (Malignant Hyperthermia MH)
- mielopatia zwyrodnieniowa (Degenerative Myelopathy DM)
- chondrodysplazja i chondrodystrofia (Chondrodysplasia CDPA and -dystrophy CDDY and IVDD risk)
- hiperurikozuria (Hyperuricosuria SLC)
- postępujący zanik siatkówki (Progressive retinal atrophy prcd-PRA)
- rodzinna hipoplazja szkliwa (Amelogenesis imperfecta AI)
BADANIA ZALECANE DLA AKIT
- badanie radiologiczne stawów biodrowych i łokciowych
- badanie oczu (co roku do 6. roku życia, następnie co 2 lata)
- badanie profilu tarczycowego, w tym określanie poziomu przeciwciał przeciwko komórkom tarczycy
- badanie rzepki
- badanie serca
NADWRAŻLIWOŚĆ NA LEKI
Brak danych
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY FIZJOLOGICZNE
- Pseudohiperkaliemia: u akit stwierdza się dziedziczone autosomalnie recesywnie, podwyższone stężenie potasu w krwinkach czerwonych. W związku z czym hemoliza może zawyżać ilość potasu we krwi w badaniu laboratoryjnym. Ta przypadłość może być stwierdzana u 1/3 populacji psów tej rasy.
- Mikrocytoza: odnosi się do stanu, w którym czerwone krwinki są mniejsze niż zwykle. Jeżeli nie występuje anemia ta dziedziczna przypadłość nie ma znaczenia klinicznego. U akit krwinka czerwona może mieć wielkość 55 fl przy normie 85 – 95 fl.
- Małopłytkowość: istnieją niepotwierdzone doniesienia o możliwej dziedzicznej małopłytkowości z obecnością płytek olbrzymich, zwanych częściej makrotrombocytami u psów rasy akita.
NA CO CHORUJE AKITA
CHOROBY DZIEDZICZNE:
- DYSPLAZJA STAWU BIODROWEGO: dziedziczna, wielogenowa choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych, której może towarzyszyć stan zapalny. Według OFA została stwierdzona u 13,4% przebadanych psów tej rasy.
- ZWICHNIĘCIE RZEPKI: dziedziczna, wielogenowa, wrodzona wiotkość więzadeł rzepki. Może prowadzić do zwichnięcia rzepki, kulawizny oraz zwyrodnienia stawu kolanowego. Po zaobserwowaniu objawów można wykonać zabieg chirurgiczny. Może dotyczyć 1,8% przebadanych psów (według OFA).
- DYSPLAZJA STAWU ŁOKCIOWEGO: wielogenowe, dziedziczne schorzenie, dotyczące stawów łokciowych. Towarzyszący mu stan zapalny może prowadzić do zwyrodnienia tych stawów. Według danych OFA występuje u 1,5% osobników tej rasy.
NA CO CHORUJE AKITA - PREDYSPOZYCJE DO CHORÓB
CHOROBY OCZU
Według OFA 2,9% akit miało stwierdzoną wrodzoną chorobę oczu.
Postępujący zanik siatkówki (PRA): to dziedziczne zwyrodnienie siatkówki prowadzące do ślepoty. Niestety, akity są nieco bardziej narażone na tę przypadłość niż inne psy. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle w wieku około dwóch do pięciu lat. Początkowo obserwuje się pogorszenie wzroku w godzinach nocnych, później także ślepotę dzienną. Nie określono sposobu dziedziczenia oraz możliwych form PRA u akita. Nosicieli wadliwych genów można zidentyfikować za pomocą testu. Według Canine Eye Registration Foundation (CERF) w trakcie badań prowadzonych przez okulistów weterynaryjnych w latach 1993-2017 przypadłość tę zdiagnozowano u 0,1% akit.
Jaskra pierwotna: to niezwykle bolesna choroba oczu, spowodowana podwyższonym ciśnieniem śródgałkowym, która nieleczona szybko prowadzi do ślepoty. Objawy obejmują mrużenie, łzawienie oczu, obrzęk rogówki i zaczerwienienie spojówek. W zaawansowanych przypadkach oko może wyglądać na powiększone lub opuchnięte, jakby było wybrzuszone. Chorobę rozpoznaje się na podstawie wyników badania tonometrycznego i gonioskopii.
Zaćma: u psów tej rasy najczęściej rozwija się zaćma korowa przednia lub tylna. Niekiedy stwierdza się zaćmę torebkową lub jądrową. Zaćma jest częstą przyczyną ślepoty u starszych akit. Według Canine Eye Registration Foundation (CERF) w trakcie badań prowadzonych przez okulistów weterynaryjnych w latach 2018-2022 przypadłość tę zdiagnozowano u 4,5% akit
Podwinięcie powieki (entropium): zawinięcie się brzegu powieki do wnętrza oka, powodujące podrażnienie rogówki, co może prowadzić do jej owrzodzeń. Według CERF w trakcie badań prowadzonych przez okulistów weterynaryjnych w latach 2018-2022 przypadłość tę zdiagnozowano u 1,2% akit
CHOROBY SKÓRY U AKIT
- Alergiczne zapalenie skóry: osobnicza nadwrażliwość na alergeny wziewne lub pokarmowe. Może przebiegać ze świądem i ostrym sączącym zapaleniem skóry (hot spot).
- Zapalenie gruczołów łojowych: (Sebaceous adenitis, SA): choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym (prawdopodobnie autosomalny recesywny sposób dziedziczenia). W jej przebiegu dochodzi do zniszczenia gruczołów łojowych, wskutek czego dochodzi do utraty włosów, nadmiernego rogowacenia naskórka i łojotoku. Pierwsze zmiany pojawiają się na głowie, karku i w linii pośrodkowej grzbietu, u psów między pierwszym a piątym rokiem życia. Rozpoznania dokonuje się na podstawie wyników biopsji skóry. Leczenie jest długotrwałe i obejmuje podawanie izotretynoiny, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz stosowanie specjalnych szamponów w celu usunięcia martwego naskórka i włosów.
Pęcherzyca liściasta: to powierzchowna choroba skóry, o nieznanym sposobie dziedziczenia. Choroba ta występuje u akit 40 razy częściej niż u innych psów. Często zaczyna się w wieku około czterech lat od nadżerek i strupów na grzbiecie nosa, które później obejmujące całą głowę. Pojawiają się wyłysienia z charakterystycznymi obwódkami wokół zmian. Niektóre psy mogą mieć zmiany na opuszkach, towarzyszy im obrzęk i rumień. Zaatakowane opuszki mogą pękać, co sprzyja wtórnym infekcjom. Leczenie obejmuje podawanie glikokortykosteroidów oraz preparatów cytotoksycznych. Jednoroczny współczynnik przeżycia wynosi 53%.
Zespół skórno-naczyniówkowy (Vogta-Koyanagiego-Harady, VKH syndrome): choroba o podłożu autoimmunologicznym, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje komórki wytwarzające pigment w skórze i wnętrzu oczu. Dochodzi do postępującego zapalenia błony naczyniowej oka oraz zapalenia skóry wraz z jej depigmentacją. Rozpoczyna się u psów w wieku 1,5 do 4 lat. Choroba może powodować ból i utratę widzenia, a pigmentowane obszary nosa, warg i skóry zmieniają kolor z ciemnego na jasny. Światło słoneczne pogarsza stan dotkniętych psów. Leczenie obejmuje podawanie leków immunosupresyjnych. Prawdopodobieństwo wystąpienia tej jednostki u akita inu posiadających gen DLA DQAl *00201 jest 15,99 razy większe.
ZABURZENIA TRAWIENNE
- Rozszerzenie i skręt żołądka: rozszerzenie i skręt żołądka, zwykle występują u psów z głębokimi klatkami piersiowymi. Choroba polega na nadmiernym wypełnieniu gazem żołądka, który może ulec skręceniu. Skręcenie odcina dopływ krwi do żołądka, a czasami do śledziony. Nieleczona choroba szybko prowadzi do śmierci, czasami w ciągu zaledwie 30 minut. Chory pies może wymiotować lub próbować wymiotować, zachowywać się niespokojnie, mieć powiększony brzuch lub leżeć w pozycji do modlitwy (przednie łapy opuszczone, tylne do góry). Leczenie polega na próbie sondowania w celu upuszczenia gazu lub na operacyjnym odkręceniu żołądka. Czasem konieczne jest usunięcie śledzony. Niezbędne jest przyszycie żołądka, które zapobiegnie nawrotom schorzenia. Szacuje się, że u 1 na 5 psów rasy akita może dość do tego schorzenia.
CHOROBY ENDOKRYNOLOGICZNE AKIT
- Niedoczynność tarczycy: akity są podatne na tę powszechną, w której organizm nie wytwarza wystarczającej ilości hormonu tarczycy. Objawy mogą obejmować suchość skóry i sierści, wypadanie włosów, podatność na inne choroby skóry, przyrost masy ciała, lękliwość, agresję lub inne zmiany w zachowaniu. U akit dominuje dziedziczne zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. Według OFA występuje u 5,7% przebadanych psów.
ZABURZENIA NEUROLOGICZNE CZĘSTE U AKIT
- Padaczka idiopatyczna: dziedziczna padaczka występuje u akit częściej niż u innych psów. U obciążonych osobników napady zaczynają się w wieku od sześciu miesięcy do trzech lat. Aby kontrolować napady padaczkowe, zwykle konieczne jest podawanie leków przez całe życie, a w celu monitorowania skutków ubocznych i skuteczności wymagane są okresowe badania krwi.
AKITA - PROBLEMY KOSTNO-STAWOWE
- Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego (ACL): akita jest predysponowana do urazowego zerwania więzadła krzyżowego przedniego.
- Nabyta nużliwość mięśni (myasthenia gravis): u akita inu występuje zwiększone ryzyko wystąpienia uogólnionej lub miejscowej nużliwości mięśni. Choroba objawia się osłabieniem, mięśni, często występuje też przełyk olbrzymi. W celu potwierdzenia diagnozy w surowicy krwi oznacza się poziom przeciwciał przeciwko receptorom dla acetylocholiny.
- Młodzieńcze zapalenie wielostawowe: dziedziczny zespół objawiający się nawracającą gorączką oraz bolesnością stawów. Często współtowarzyszy mu aseptyczne zapalenie opon mózgowych. Leczenie polega na podawaniu leków immunosupresyjnych. Do tej pory nie odkryto mechanizmów dziedziczenia tego schorzenia.
SKŁONNOŚĆ DO NOWOTWORÓW U AKIT
- Chłoniak lub mięsak limfatyczny: to rodzaj nowotworu, który dotyka akitę częściej niż inne rasy. Choroba ta powoduje, że organizm wytwarza nieprawidłowe limfocyty. Początkowe objawy to: powiększenie węzłów chłonnych, utrata wagi, osłabienie oraz trudności w oddychaniu. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania krwi i biopsji węzła chłonnego. Leczenie polega na podawaniu leków cytotoksycznych. Terapia ta jest jednak kosztowne i wymaga zaangażowania na całe życie.
- Kostniakomięsak: to najczęstszy nowotworów kości u dużych i olbrzymich ras psów, takich jak akita. Najczęściej diagnozuje się go u psów w średnim wieku. w średnim wieku. Wczesne objawy obejmują kulawiznę i ból zaatakowanej kończyny. Wczesne wykrycie i leczenie chirurgiczne daje szansę na wyleczenie.
AKITY CHORUJĄ TEŻ NA:
- głuchotę
- chorobę spichrzeniową glikogenu typu III
- niedobór przeciwciał IgA
- osteochondrosis dissecans
- osteochondrodysplazję
- chorobę przedsionkową
- zespolenie wrotno-oboczne
- dysplazję nerek
- chorobę von Willebranda
Podaruj 1,5% Fundacji Vet-Alert i zapewnij opiekę weterynaryjną potrzebującym zwierzętom>>>
BADANIA PRZED DOPUSZCZENIEM DO HODOWLI
- CERF – badanie wzroku w wieku powyżej 1 roku ( kliniczne badanie oczu wykonywane przez weterynarza okulistę, wyklucza, bądź stwierdza poniższe choroby oczu: C – Zaćma (cataract), GL – Jaskra (glaucoma), PRA – postępujący zanik siatkówki, KCS – zespół suchego oka, PPM – przetrwała błona źreniczna, PLL – zwichnięcie soczewki, RD – dysplazja siatkówki, VD – degeneracja ciała szklistego, EN – entropium, EK – ektropium, DIS – dwurzędowość rzęs (distichiasis).
- Badanie i ocena rzepki w wieku co najmniej 1 rok.
- Opcjonalnie RTG stawów biodrowych w celu wykluczenia dysplazji
- Zalecany profil tarczycowy, wraz z poziomem autoprzeciwciał.
- RTG stawów łokciowych w celu wykluczenia dysplazji łokcia.
- Ocena serca
PIELĘGNACJA AKITY
Pielęgnacja sierści: akita, jeśli chodzi o pielęgnację sierści, na co dzień jest niekłopotliwa
- Czesanie: rutynowo wystarczy wyczesać ją jeden w tygodniu, aby nie tworzyły się filce z podszerstka. W okresie linienia należy czesać psa nawet dwa razy dziennie, aby wyczesać martwy włos.
- Kąpiele: staramy się nie kapać go za często aby nie zmywać naturalnej ochrony jaką ma każda psia sierść. Do kąpieli najlepiej użyć hipoalergicznego szamponu dla psów.
Pielęgnacja zębów: zęby należy szczotkować codziennie, aby zapobiec odkładaniu się kamienia nazębnego, paradontozie i nieświeżemu zapachowi z pyszczka.
Pielęgnacja oczu: psie oczy trzeba przemywać letnią przegotowaną wodą lub specjalnym preparatem do przemywania oczu dla psów.
Pielęgnacja uszu: ze względu na charakterystyczną budowę, stojące uszy nie wymagają specjalnej pielęgnacji.
Pielęgnacja pazurów: należy regularnie obcinać paznokcie specjalnymi nożycami do pazurów
CZYM KARMIĆ AKITĘ
- Wymaga zbilansowanej, wysokoenergetycznej karmy, która zaspokoi jego potrzeby i będzie dostosowana do wieku i trybu życia.
- Akita może być wybredna, dlatego należy podawać karmę o podwyższonej smakowitości
- Można stosować gotowe karmy komercyjne lub żywić go w sposób tradycyjny
- Od młodości można podawać suplementy wspomagające pracę stawów.
Akity mają opinię najbardziej wybrednych ras psów, ale ze względu na skłonność do alergii powinien dostawać dietę złożoną z wysokiej jakości składników pokarmowych.