pies-się-boi-burzy-lęk-i-niepokój-u-psa

Pies boi się burzy – lęk i niepokój u psów.

Skomentuj / zachowanie psów / przez

PIES SIĘ BOI BURZY - LĘK I NIEPOKÓJ U PSA

O czym przeczytasz w artykule

Pies boi się burzy – lęk i niepokój u psa. Niektóre psy są z natury nadwrażliwe, inne wskutek niesprzyjających wpływów zewnętrznych uwrażliwiają się na różne bodźce. Zwierzęta te odczuwają bardzo poważne zaburzenia lękowe, których objawy z reguły z czasem się nasilają. Warto bacznie obserwować psa i momencie zauważenia pierwszych objawów rozpocząć odwrażliwianie, a w razie potrzeby leczenie farmakologiczne.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE ZABURZEŃ LĘKOWYCH U PSÓW

  • Brak predylekcji rasowych, wieku i płci
  • Większość zaburzeń pojawia się z chwilą osiągnięcia dojrzałości społecznej, czyli około 12-36 miesiąca życia
  • Idiopatyczny, czyli samoistny lęk separacyjny pojawiający się w starszym wieku – może stanowić rodzaj zaburzeń poznawczych
  • Zaawansowana forma idiopatycznego lęku i wycofania – pojawia się w wieku 8-10 miesięcy. 
  • Samoistne zaburzenia lękowe, są uwarunkowane genetycznie i najczęściej występują u:
  • syberyjskich husky,
  • wyżłów niemieckich krótkowłosych,
  • chesapeake bay retrieverów,
  • berneńskich psów pasterskich,
  • dużych psów pirenejskich,
  • border collie,
  • pudli standardowych,
  • także u innych ras.

LĘKI, FOBIE I NIEPOKÓJ U PSÓW

LĘK
  • Lek to uczucie strachu związane z bliskością jakiegoś przedmiotu, osoby lub sytuacji bądź kombinacji tych czynników
  • Uczucie lęku należy również do prawidłowych zachowań i może stanowić reakcję przystosowawczą
  • To, czy reakcja jest nieprawidłowa lub nie naturalna zależy od sytuacji, w jakiej się pojawia
  • Reakcje: prawidłowa i nieprawidłowa zazwyczaj objawiają się jako stopniowo narastające reakcje. Natężenie reakcji zależy od podejrzewanej lub faktycznej bliskości, charakteru i siły bodźca wywołującego strach
  • Reakcje wyrabiają się stopniowo, poszczególne wybuchy lęku u jednego osobnika mogą różnić się natężeniem. Reakcje mogą być odmienne u różnych osobników
  • Większość tych reakcji to zachowania wyuczone, których można oduczyć poprzez stopniowane narażanie na kontakt z bodźcem
FOBIA
  • Fobia to nagłe, zaawansowane, nieprawidłowe reakcje typu „wszystko albo nic” skutkujące powstaniem niezwykle nasilonych zachowań lękowych (katatonia, mania)
  • Zwierzęta, których to dotyczy  mogą tracić wszelką wrażliwość na ból i bodźce społeczne
  • Nie ustępuje przy stopniowym narażeniu na kontakt z bodźcem lub po usunięciu bodźca wywołującego
  • Charakterystyczny jest natychmiastowy, nadmierny wybuch niepokoju
  • Uważa się, że jednorazowy epizod fobii wystarcza, aby w każdej sytuacji zbliżonej do tej, w której wystąpił, lub nasuwającej z nią skojarzenia powodował wytworzenie reakcji
  •  Nawet bez wzmocnienia reakcja może się utrzymać, a nawet przewyższać pierwotną reakcję przez wiele lat
  • Przyczyną jest wydarzenie wiążące się z niezwykle silnym lękiem lub urazem. Pies może mieć zaawansowane problemy z wewnętrznym lękiem (lęk sam w sobie działa jako wzmocnienie reakcji)
  • Zwierzę unika za wszelką cenę sytuacji wywołujących fobię, a gdy nie można jej uniknąć, poddaje się jej z niezwykłym niepokojem i dyskomfortem
  • Najczęściej fobie  związane są z hałasami takimi jak burza lub sztuczne ognie
  • Może istnieć jednocześnie lub zlewać się z lękiem separacyjnym
NIEPOKÓJ
  • Niepokój to niespokojne oczekiwanie na mające nastąpić zagrożenie lub niepowodzenie, któremu towarzyszą objawy wzmożonego napięcia (czujność i obserwowanie, nadmierna aktywność układu autonomicznego, zwiększona aktywność ruchowa)
  • Źródło tych reakcji może być zewnętrzne lub wewnętrzne (źródła wewnętrzne są prawie zawsze niedoceniane)
  • Lęk separacyjny to najczęstszy specyficzny rodzaj niepokoju występujący u psów. Pies pozostawiony w samotności przejawia nadmierny niepokój i dyskomfort
  • Najczęściej obserwowane zachowania to: oddawanie kału i moczu, niszczenie przedmiotów i nadmierna wokalizacja, ślinienie, zianie i zaburzenia poznawcze
pies-się-boi-burzy-lęk-i-niepokój-u-psa

OBJAWY LĘKU, FOBII I NIEPOKOJU

Uwagi ogólne

  • Lęki i niepokój  mogą powodować zmienne nastroje u zwierzęcia. Rozpoznanie można ustalić jedynie na podstawie niespecyficznych objawów, których nie wywołuje żaden skryty ani możliwy do zidentyfikowania bodziec
  • Stopień w jakim zwierzę odczuwa lęk lub fobię wpływa na przejawy kliniczne tego zaburzenia
  • Umiarkowany lęk objawia się drżeniem ciała, podkulaniem ogona, przyjmowaniem wycofanej pozycji i ukrywaniem się. Charakterystyczna jest zmniejszona ruchliwość i bierna ucieczka
  • Panika to najczęściej aktywna ucieczka oraz zwiększona i niemająca związku z sytuacją aktywność ruchowa. Towarzyszy jej możliwość doznania urazów przez zwierzę.
  • Zaburzeniom lękowym towarzyszą klasyczne objawy zwiększonej aktywności układu współczulnego

CO WYWOŁUJE ZABURZENIA LĘKOWE, NIEPOKÓJ I FOBIE:

  • Lęk wynika z traumatycznego, utrwalonego przeżycia – zwierzę mogło być eksponowane na oddziaływanie nieprzyjemnego bodźca (np. burza, fajerwerki)
  • Rzadko dochodzi u psów do przejawów lęku, niepokoju lub fobii na skutek niedostatecznego kontaktu z otoczeniem w czasie wczesnej socjalizacji (neofobia) w okresie szczenięcym
  • Psy, które były całkowicie pozbawione kontaktu z otoczeniem i bodźcami środowiska do 14 tygodnia życia mogą stać się nadmiernie lękliwe. Można temu zapobiec poprzez odpowiednią socjalizację szczeniąt
  • Fobie i panika  mogące wynikać z przeżycia wydarzenia związanego z zamknięciem lub sytuacji, w której pies nie był w stanie uciec (np. zamknięcie w klatce)
  • Lęk separacyjny to zaburzenie pojawiające się w sytuacji pozostawiania psa w samotności. W wywiadzie pojawiają się informacje o opuszczeniu zwierzęcia, zmianach domu i wcześniejszym odrzuceniu psa. Zwierzę przejawiające takie zaburzenia często zwierzę było porzucane lub zmieniało dom właśnie z powodu lęku separacyjnego. Takie zmiany najczęściej pogłębiają już istniejące zaburzenia. 

PRZYCZYNY ZABURZEŃ LĘKOWYCH

Poza lekiem samoistnym przyczyną powstania zaburzeń lękowych mogą być: 

  • każda choroba lub bolesne zmiany stanu zdrowia, które zwiększają niepokój zwierzęcia i przyczyniają się do rozwoju stanów lękowych, fobii i niepokoju.

Lęk może być spowodowany przyczynami:

  • zwyrodnieniowymi (starzenie się i współistniejące zmiany neurologiczne), 
  • anatomicznymi, 
  • zakaźnymi (głównie wirusowe zakażenia OUN) 
  • toksycznymi (zatrucie ołowiem).

Przyczyny te mogą wywoływać zaburzenia zachowania poprzez pierwotne lub wtórne nieprawidłowości w przekaźnictwie nerwowym.

  • Patofizjologia zaburzeń lękowych jest niejasna
  • Objawy kliniczne wskazują na zmiany w stężeniu neuroprzekaźników w OUN oraz zwiększenie stężenia ACTH (pierwotne lub wtórne)

OBJAWY ZABURZEŃ LĘKOWYCH ZE STRONY UKŁADÓW WEWNĘTRZNYCH

UKŁAD OBJĘTY PROCESEM CHOROBOWYM I TOWARZYSZĄCE MU OBJAWY:

  • sercowo-naczyniowy: tachykardia (przyspieszona akcja serca)
  • wydzielania wewnętrznego/metabolizm: objawy spowodowane zakłóceniem pracy OPPN (osi podwzgórze-przysadka-nadnercza)
  • przewód pokarmowy: brak łaknienia, zaburzenia apetytu, podrażnienie przewodu pokarmowego (ślinienie, wymioty, biegunka, parcie na kał, krew w kale)
  • krew/limfatyczny/immunologiczny: leukogram stresowy, osłabienie odporności, zwiększona agregacja płytek krwi
  • mięśniowo-szkieletowy: słaba kondycja wskutek ciągłego chodzenia oraz samookaleczeń (utrata masy ciała, obrażenia poduszek, uszkodzenia zębów i dziąseł oraz otarcia i zadrapania)
  • nerwowy: zwiększona aktywność motoryczna, nawracająca aktywność, drżenia i samookaleczenia
  • oddechowy: przyspieszenie akcji oddechowej i wynikające z tego zaburzenia metaboliczne
  • skóra/wydzielania zewnętrznego: zmiany wynikające głównie z samookaleczeń np. ziarniniak z wylizywania

FUNDACJA
CENTRUM LECZENIA ZWIERZĄT

Ratujemy i leczymy zwierzęta

zobacz jak pomagamy zwierzętom

Fundacja Pomocy Zwierzętom Domowym i Dzikim Centrum Leczenia Zwierząt - Organizacja Pożytku Publicznego KRS 0000559333
Kliknij tutaj

ROZPOZNANIE I BADANIA DODATKOWE

  • W rozpoznaniu różnicowym zaburzenia lękowe odróżnia się od innych zaburzeń powodujących podobne zmiany zachowania np. ataki drgawkowe, choroby mózgu, choroby metaboliczne (tarczyca, nadnercza)

BADANIA LABORATORYJNE PRZY ROZPOZNANIU ZABURZEŃ LĘKOWYCH:

MORFOLOGIA/BIOCHEMIA/MOCZ:

  • Wyniki powinny być prawidłowe
  • Badania należy wykonać przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego

INNE BADANIA LABORATORYJNE:

  • Badanie czynności tarczycy
  • Określenie czynności nadnerczy 

BADANIA OBRAZOWE TK/MR:

  • W celu wykluczenia zmian strukturalnych w mózgu

BADANIA DODATKOWE

  • Biopsja zmian skórnych i określenie czy mają charakter pierwotny czy wtórny
  • Badanie PMR  (płynu mózgowo-rdzeniowego) pozwala na wykluczenie chorób zapalnych OUN
  • Endoskopia pozwala na rozpoznanie pierwotnych chorób jelit
  • EKG służy do wykluczenia choroby serca mogącej skutkować objawami przypominającymi stan niepokoju
pies-się-boi-burzy-lęk-i-niepokój-u-psa

POSTĘPOWANIE Z PSEM LĘKLIWYM

Najważniejsza w przypadku wystąpienia zaburzeń lękowych u psa jest modyfikacja zachowania mająca na celu zrelaksowanie się psa w różnych sytuacjach.

  • Właściciel może próbować uspokoić psa poprzez wzmożony trening posłuszeństwa lub przeciwwarunkowanie, gdy jest on zaniepokojony lub spanikowany. Niekiedy pies może odebrać to jako nagrodę za przejawianie takiego zachowania, dlatego należy sposób postępowania skonsultować z behawiorystą
  • Właściciel musi wywołać uspokojenie u psa, nie wzmacniając jednocześnie reakcji lękowej. Właściciele powinni zdawać sobie sprawę z tego, że nie wszystkie psy uspokajają się, gdy znajdują się w zamknięciu. Niektóre panikują, gdy zostają zamknięte, i mogą doznać urazu przy próbach wydostania się z zamkniętego pomieszczenia lub klatki
  • Absolutnie nie wolno karcić zwierzęcia za nieprawidłowe zachowania
  • Desensytyzacja i przeciwwarunkowanie są najbardziej skuteczne, jeżeli wcześnie podejmie się leczenie lęku, niepokoju lub fobii. Celem leczenia jest zmniejszenie reakcji na określony bodziec np. pozostawanie w osamotnieniu w ciemnym pomieszczeniu

LECZENIE LĘKU, NIEPOKOJU I FOBII

  • Zazwyczaj wystarczające jest leczenie ambulatoryjne
  • Hospitalizacja zalecana jest  w przypadku pacjentów z bardzo nasiloną paniką i lękiem separacyjnym, którzy muszą znajdować się pod opieką do czasu, aż leki przeciwlękowe osiągną odpowiednie stężenie w osoczu i PMR (kilka dni do kilku tygodni): u pacjentów których trzeba chronić przed urazami fizycznymi (np. wyskoczeniem z okna) najlepszym rozwiązaniem może być całodzienna opieka, czuwanie oraz monitorowanie zachowania pacjenta w czasie hospitalizacji
  • Zwierzęta z tymi zaburzeniami reagują w różnym stopniu na leczenie polegające na zmianie zachowań oraz farmakoterapii z zastosowaniem leków przeciwlękowych
  • Należy rozpoznać i leczyć wszelkie choroby alergiczne i powodujące bolesność, ponieważ świąd i ból w sposób neurochemiczny są związane z niepokojem i jego postrzeganiem. Należy wprowadzać zmiany żywieniowe i suplementy, które zmniejszają napięcie nerwowe
  • Niektóre zwierzęta z nasilonym, idiopatycznym lękiem trzeba umieścić w kontrolowanym środowisku z jak najmniejszą liczbą stresorów społecznych. Takie zwierzęta nie czują się dobrze na wystawach psów
LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

NIEPOKÓJ:

Stosuje się leki przeciwlękowe zwiększające stężenie serotoniny w OUN, np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny:

  • Amitryptylina 1-2 mg/kg p.o. co 12 godz. przez 30 dni, aby zaczęła działać
  • Imipramina 1-2 mg/kg p.o. co 12 godz. przez 30 dni
  • Klomipramina 1 mg/kg p.o. co 12 godz. przez 14 dni, potem 2 mg/kg p.o. co 12 godz. przez 28 dni (jeśli jest skuteczna, stosuje się dalej jako dawkę podtrzymującą). Potrzeba przynajmniej 3-5 tygodni, aby zaczęła działać. Jest to najlepszy lek na powtarzające się zachowania oraz lęk separacyjny przebiegający z nawracającym szczekaniem, pobudzeniem motorycznym oraz oddawaniem kału i moczu
  • Sertralina 1 mg/kg p.o. co 24 godz. przez minimum 2 miesiące, dawkę można stopniowo zwiększać do 3 mg/kg w zależności od odpowiedzi na leczenie
  • Fluoksetyna 1 mg/kg p.o. co 24 godziny przez 2 tygodnie; potrzeba 3-5 tygodnia aby zaczęła w pełni działać; stan psa będzie się poprawiał z upływem czasu

W większości przypadków leczenie będzie trwało bardzo długo, niejednokrotnie latami. Długość leczenia zależy od ilości i natężenia objawów oraz czasu trwania zaburzeń zachowania

Minimalny czas trwania leczenia farmakologicznego wynosi 4-6 miesięcy.

FOBIE I PANIKA

Fobie i zaburzenia przebiegające z paniką poddają się leczeniu benzodiazepinami. Leki te działają najlepiej, jeśli zwierzęta otrzymają je przed wystąpieniem objawów lęku, fobii czy niepokoju.

Muszą zostać podane przynajmniej na 30 min przed spodziewanym zadziałaniem bodźca.

  • Diazepam 0,5-2,2 mg/kg p.o., kiedy jest taka potrzeba
  • Klonazepam 0,55-2,2 mg/kg p.o. co 8-12 godz. lub w razie potrzeby (fobie)
  • Alprazolam 0,01-1,0 mg/kg p.o. w razie potrzeby, co 4-6 godz., nie przekraczając dawki 4 mg/dzień dla małych i średnich.Najlepsza dawka początkowa dla średniego psa (25 kg) to 0,02 – 0,04 mg/kg

Zaawansowany lęk separacyjny  (np. zamknięty pies wyłamuje kraty lub wyskakuje przez okno) oraz fobia przed burzą, której towarzyszy panika – łącznie z innymi lekami można stosować alprazolam zależnie od potrzeb.

PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA FARMAKOLOGICZNEGO
  • Upośledzenie pracy nerek i wątroby – niektóre z wymienionych leków są przeciwwskazane ze względu na sposób ich metabolizowania
  • Należy ostrożnie dobierać dawki leków dla starszych psów, które mają zmniejszoną objętość dystrybucji oraz spowolnione tempo metabolizmu
  • Zaburzenia przewodnictwa w mięśniu sercowym – należy stosować z wielka ostrożnością i uważnie monitorować pacjentów otrzymujących TLPD
  • Wymienione leki nie są zarejestrowane do stosowania u psów

ROKOWANIE I DALSZA OBSERWACJA

DALSZA OBSERWACJA I ROKOWANIE

  • Przy przewlekłym leczeniu należy monitorować parametry krwi i moczu: raz w roku u młodych psów, a raz na pół roku u starszych psów. W zależności od wyników należy modyfikować wysokość dawek stosowanych leków
  • Należy jak najszybciej po zaobserwowaniu objawów rozpocząć leczenie polegające na modyfikacji zachowań oraz podawaniu leków. W przypadku braku leczenia zaburzenia te zawsze postępują

CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE

  • Zespół drażliwego jelita i ziarniniak z wylizywania – częste powikłania, mogą wskazywać na ukryte zaburzenia powodowane niepokojem

WPŁYW WIEKU

Idiopatyczny lęk separacyjny u starszych psów często nie zostaje rozpoznany ze względu na jego skryty przebieg oraz brak związku ze zmianami w otoczeniu i warunkach socjalnych.

pies-się-boi-burzy-lęk-i-niepokój-u-psa

PRZECZYTAJ JESZCZE:

Skomentuj

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

error: Content is protected !!
Scroll to Top